Bağ-Kur ve tarım emeklilerine GSS sürprizi
SAĞLICAK
Celal Emiroğlu-celalemiroglu@yahoo.com
28/10/2008
Geçmişte Bağ-Kur’lu dediğimiz hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımsal faaliyette bulunanlar, Genel Sağlık Sigortası (GSS) yaptırmak ve prim ödemek zorundalar.
Kendi hesabına çalışan ve kontrolü oldukça zor olan bu tür sigortalılar sağlık hizmetleri ile birlikte yol gideri, gündelik ve refakatçi haklarından yararlanabilmek için ilave bazı şartları yerine getirmek zorundalar. Bu grubu ikiye ayırabiliriz.
Birinci grup halen sigortalı olanlar; bunların hizmet alabilmesi için son 1 yıl içerisinde toplam 60 gün GSS primi yatırmış olması gerekiyor. İkinci grup ise halen sigortalı olmayanlar; bunların GSS yaptırmak gibi bir zorunlulukları var. Her iki grubun da geçmişte kısa ve uzun vadeli sigorta dahil prim ve prime ilişkin herhangi bir borcunun bulunmaması gerekiyor.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SSGSS) öncesinde sağlık sigortası yaptırmak isteyenler isteğe bağlı olarak yüzde 20 sağlık primi ödeyerek bu haktan yararlanabiliyordu. Sağlık hizmetlerinden yararlanmak istemeyenler ise yaşlılık sigortası hakkından yararlanarak emekli olma ve aylık alma hakkına sahipti.
Yeni uygulama GSS için herkese prime esas kazancın yüzde 12’si oranında prim ödeme zorunluluğu getirdi. SSGSS’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımsal faaliyetten emekli olup aylık alanlardan sağlık sigortası pirimi ödenmemiş olanların aylıklarının yüzde 10’u oranında ve 10 yıl süreyle GSS primi kesilecek. Yeni aylık bağlanacaklar içerisinde sağlık sigortası ödememiş olanlardan 10 yılı tamamlayacak şekilde eksik süre kadar aylıklarından GSS primi kesilecek.
Ayrıca, SSGSS’ye göre diğer sigortalılar için 30 gün GSS primi ödenmiş olması ve prim borcunun bulunmaması halinde sağlık hizmetlerinden yararlanmak olası. Ancak, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için bu süre 60 gün olarak belirlenerek eşitsizlik yaratılmış.
Özetle çalışanı denetleyemeyen ve prim toplayamayan sigorta kurumu aylıkları öderken yaptığı kesintilerle emeklilere yönelik tırpanlama faaliyetine girecek. Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımsal faaliyette bulunanların eskiden düşük olan ve yeni uygulama ile daha da düşen emekli aylıkları yüzde 10 oranında tekrar düşecek.
Çalışma Bakanlığı verilerine göre, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımsal faaliyette bulunanlardan aylık alanların sayısının 1 milyon 600 bin olduğu, çalışanların sayısının ise 11 milyondan fazla olduğu biliniyor.
Ayrıca kayıt dışı da eklendiğinde ortaya ciddi bir kesenek miktarı çıkacak.
Evrensel
Kendi hesabına çalışan ve kontrolü oldukça zor olan bu tür sigortalılar sağlık hizmetleri ile birlikte yol gideri, gündelik ve refakatçi haklarından yararlanabilmek için ilave bazı şartları yerine getirmek zorundalar. Bu grubu ikiye ayırabiliriz.
Birinci grup halen sigortalı olanlar; bunların hizmet alabilmesi için son 1 yıl içerisinde toplam 60 gün GSS primi yatırmış olması gerekiyor. İkinci grup ise halen sigortalı olmayanlar; bunların GSS yaptırmak gibi bir zorunlulukları var. Her iki grubun da geçmişte kısa ve uzun vadeli sigorta dahil prim ve prime ilişkin herhangi bir borcunun bulunmaması gerekiyor.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SSGSS) öncesinde sağlık sigortası yaptırmak isteyenler isteğe bağlı olarak yüzde 20 sağlık primi ödeyerek bu haktan yararlanabiliyordu. Sağlık hizmetlerinden yararlanmak istemeyenler ise yaşlılık sigortası hakkından yararlanarak emekli olma ve aylık alma hakkına sahipti.
Yeni uygulama GSS için herkese prime esas kazancın yüzde 12’si oranında prim ödeme zorunluluğu getirdi. SSGSS’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımsal faaliyetten emekli olup aylık alanlardan sağlık sigortası pirimi ödenmemiş olanların aylıklarının yüzde 10’u oranında ve 10 yıl süreyle GSS primi kesilecek. Yeni aylık bağlanacaklar içerisinde sağlık sigortası ödememiş olanlardan 10 yılı tamamlayacak şekilde eksik süre kadar aylıklarından GSS primi kesilecek.
Ayrıca, SSGSS’ye göre diğer sigortalılar için 30 gün GSS primi ödenmiş olması ve prim borcunun bulunmaması halinde sağlık hizmetlerinden yararlanmak olası. Ancak, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için bu süre 60 gün olarak belirlenerek eşitsizlik yaratılmış.
Özetle çalışanı denetleyemeyen ve prim toplayamayan sigorta kurumu aylıkları öderken yaptığı kesintilerle emeklilere yönelik tırpanlama faaliyetine girecek. Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımsal faaliyette bulunanların eskiden düşük olan ve yeni uygulama ile daha da düşen emekli aylıkları yüzde 10 oranında tekrar düşecek.
Çalışma Bakanlığı verilerine göre, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımsal faaliyette bulunanlardan aylık alanların sayısının 1 milyon 600 bin olduğu, çalışanların sayısının ise 11 milyondan fazla olduğu biliniyor.
Ayrıca kayıt dışı da eklendiğinde ortaya ciddi bir kesenek miktarı çıkacak.
Evrensel
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder