Bütün katilleri sonunda yakalarlar
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir hakkında Darfur’da savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediği için tutuklama emri çıkarttı. El Beşir tutuklanırsa mahkemede ömür boyu hapis cezasıyla yargılanacak
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir hakkında Darfur bölgesinde savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten tutuklama emri çıkarttı.
Mahkemede konuşmacı Laurence Blairon, hakkındaki soykırım suçlamalarını destekleyecek kanıt olmasa da, ‘El Beşir’in Darfur’daki saldırıları bilerek yönetmesi, cinayet, tecavüz, işkence, zorla göç ettirme ve yağmalama suçlarının zanlısı olduğunu’ söyledi. El Beşir mahkemeye çıkarılıp yargılanabilirse ömür boyu hapis cezası alabilir.
Halen Sudan’ın devlet başkanlığı ve genelkurmay başkanlığı görevlerini sürdüren El Beşir, 2002’de Lahey’de kurulan mahkemece bugüne kadar yargılanan en kıdemli yetkili. Sudan’ın bu mahkemeyi ve aldığı kararları kabul etmemesinin, ülkede ve çevre bölgelerde karışıklık yaratabileceğinden endişe duyuluyor. El Beşir tutuklama emrinin ‘üzerine yazılan mürekkep kadar değeri olmadığını’ söyledi. Kararın siyasi olduğunu dile getiren Adalet Bakanı Abdülbasit Babdarat, “UCM ile işbirliği yapmayacağız” dedi.
Dünya kamuoyu bölündü
Sudan’ın başkenti Hartum’daki elçiliklerin çevresinde güvenlik önlemleri arttırıldı. Sudan televizyonu Lahey’de süren mahkemeyi yayınlamıyordu ancak bu karar sonrasında yayın akışını keserek tutuklama haberini verdi. Devlet radyosundaki bir sunucu “Şimdi yeni bir devir başlıyor” dedi. El Beşir’in pazar günü ülkenin batısındaki sorunlu bölge Darfur’u ziyaret edeceği, mahkemenin tutuklama kararı vermesinden hemen önce yapılmıştı. Kararın ardından ise ziyaretin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceği henüz bilinmiyor.
Öte yandan BM Güvenlik Konseyi dönem başkanı Libya’nın Maslahatgüzarı İbrahim Dabbaşi, UCM’nin ceza kararı alması halinde bu cezanın 12 aylığına ertelenmesi yönünde Konsey’de başlattıkları girişimlerin devam edeceğini söylemişti.
Suçluların adalete teslim edilmesi gerektiğini söyleyen ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Robert Wood, “ABD, zulmedenlerin adalete teslim edilmesi gerektiğine inanıyor” dedi.
Sudan’daki asi ‘Kurtuluş Hareketi’ lideri Darfurlu Muhammet Nur, “Bu karar, Darfur ve Güney Sudan’daki kurbanlar açısından çok önemli bir zafer” dedi.
Türkiye’den El Beşir’e destek
Kararı değerlendiren Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Sudan’da istikrarın sağlanması için, El Beşir’in işbirliğine ihtiyaç olduğunu savundu ve Ankara’nın, kararın ertelenmesi yönünde hareket edeceğinin sinyalini verdi.
Sudan lideri El Beşir kimdir?
Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir 1944’te Sudan’da dünyaya geldi. 16 yaşında orduya katıldı ve Mısır Askerî Akademisi’nde eğitim aldı. 1973’teki Mısır-İsrail savaşında, Mısır ordusunda görevliydi. Birleşik Arap Emirlikleri’nde askerî ataşelik yaptı. El Beşir Sudan’a döndüğü zaman generalliğe terfi etti.
1989’da demokratik yollarla seçilen devlet başkanı Sadık El Mahdi’yi deviren kansız darbede yer aldı. Devrimci Hareket Konseyi’nde kürsü başkanı oldu. Konsey, 1993’te kendini feshederek sivil yönetime geçildiğini, El Beşir’in de devlet başkanı olduğunu açıkladı. 1999’da Hasan El Turabi ile Ulusal Meclis Partisi kuran El Beşir parlamentoda gücünü kısıtlayıcı yasalar yapılması istenince sıkıyönetim ilan ederek parlamentoyu feshetti.
Sorunların sebebi Darfur
Darfur’da hükümet, şubat 2003’te yerel bir isyanla Arap olmayan çiftçilere ayrımcılık yapmakla ve bölgeyi gözardı etmekle suçlandı. Çoğu çiftçi olan iki milyon sivilden fazlası evlerinden kaçıp Darfur’daki kamplara ve sınırı geçerek Çad’a gitti. Hükümetin desteklediği Cancavid militanlarının da katıldığı şiddet olaylarını ABD soykırım olarak niteledi. Sudan hükümeti isyanı bastırmak için militanlara silah sağladığını kabul etti ama Cancavidlerle ilişkisini reddetti. Çatışmalarda 200 bin kişi öldü, 2.5 milyon da evlerinden ayrılmak zorunda kaldı. Sudan ise ölü sayısını dokuz bin olarak açıkladı. Nisan 2004’te Darfur’da ateşkes ilan edildi ve Afrika Birliği bir emirle bölgeye barışı koruması için yedi bin asker gönderdi. Mayıs 2006’da üç ayrılıkçı örgütten biri olan Sudan Özgürlük Ordusu ile barış anlaşması imzalandı ama hemen reddedildi.
Tartışmalı iki ziyaret
Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir, 2008’de iki kez Türkiye’yi ziyaret etmişti. İlk olarak geçen yıl ocak ayında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün daveti üzerine Ankara’ya gelen El Beşir, Gül ve Başbakan Tayyip Erdoğan’la görüşmüştü.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, El Beşir’in Ankara ziyaretini şaşkınlıkla karşıladığını açıklayıp Türkiye’den Darfur’daki insan hakları ihlallerine son vermesi için El Beşir’e baskı yapmasını istemişti. Ağustos 2008’de Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi için İstanbul’a davet edilen El Beşir’in bu ziyareti uluslararası camianın tepkisine yol açmış, insan hakları grupları Türkiye’nin El Beşir’i ağırlamasına tepki göstermişti.
Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu Sudanlı liderin 108 ülkeye seyahat edemediğine dikkat çekerek, davet edilmesini eleştirmişti. Koalisyonun sözcüsü, Türkiye’nin soykırımcı bir lideri davet edip ağırlayarak uluslararası hukuka da aykırı davrandığını savunmuştu.
Taraf Gazetesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder