Kütahya’da yaşanan siyanür tehlikesi Macaristan’ın kat kat üzerinde

Kütahya'da yaşanan 'siyanür' tehlikesi Macaristan'ın kat kat üzerinde Kütahya’da gümüş işleme tesisindeki dev siyanür havuzunun 2 seti art arda çöktü. 15 milyon metreküp çok zehirli atığı 3. ve son set tutuyor. Kütahya Valisi Kenan Çiftçi “Risk kalmadı, tehlike geçti.” derken, Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Murat Taşdemir: “Tehlike geçmedi. Kütahya ve Eskişehir’de hastanelere panzehir gönderilmeli.” diyor. Metrolojiden yapılan hava durumu yagış raporunna istinaden,Taşdemir "Yarın metrekareye 20 kilogram yağış düşecek. Bu ortalama yağış miktarının yaklaşık beş katı. Havuzlara ise 22 bin ton yağış düşmesi bekleniyor. Bu başlı başına bir felaket.. Barajların yarın yıkılma ihtimali çok yüksek. Son uyarımızı yapıyoruz, bölgeyi hemen boşaltın." dedi. Tesislerin Porsuk Çayı’na 30 kilometre uzaklıkta olduğunu, barajın çökmesiyle 25 milyon metreküp siyanürlü suyun Porsuk Çayı’na karışacağını söyledi: "Tehlike çok. Porsuk Çayı güzergahında bulunan Kütahya ve Eskişehir’i büyük tehdit bekliyor. Ardından Porsuk, sakarya ile birleşiyor. Karadeniz'e döküldüğü yere kadar bu tehdit devam ediyor." Kütahya Gümüş Köyü yakınındaki Eti Gümüş AŞ’ye ait maden işletmesinde atık depolama barajı önceki gün (7 Mayıs) kısmen yıkıldı. Üç kademeli olan barajda, ortadaki set çökünce siyanürün çevreye yayılma tehlikesi doğdu ve tesiste üretim geçici olarak durduruldu. En üstteki kademede bulunan suyun bir bölümü, diğer iki kademeye dağıldı. Barajı tutan en alttaki set çökme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Şirkete ait ekipler, barajın yanlarındaki setleri güçlendirmek amacıyla iş makineleriyle çalışma yaptı. Üç dev havuzdan oluşan baraj 110 hektarlık alanı kaplıyor. Koruma bantları ile birlikte bu alan 150 hektara çıkıyor. TMMOB, Gümüş Köyü kazasını, geçtiğimiz yıl Macaristan‘da yaşanan atık barajı felaketiyle karşılaştırdı ve Kütahya’da felaketin 25 kat daha büyüğünün yaşanabileceği uyarısında bulunuldu. Ekim 2010′da Macaristan’ın başkenti Budapeşte yakınlarındaki Ajkai’da bir alüminyum fabrikasında, siyanür havuzunun çökmesi sonucu 1 milyon metreküp “zehirli kızıl çamur” çevreye yayılmıştı. Atıklar Tuna Nehri aracılığıyla Karadeniz’e kadar ulaşmıştı. Dört kişinin öldüğü, 120 kişininse yaralandığı kaza sonrası, bölgedeki doğal yaşam ve tarım yok oldu. TMMOB bölgede ve tesiste yapılan incelemelerde tesisin yakınında bulunan dört köyün büyük tehlike altında olduğu tespit edildiğini açıkladı. Atık havuzunun yıkılması halinde Köprüören, Kızılcakaya, Yoncalı ve Örenköy tamamen siyanürlü atık altında kalacak binlerce insan hayatını kaybedeceği uyarısında bulunuldu. Köylerin içme sularına şu anda bile siyanür karıştığı şüphesi var. Daha da kötüsü Atık barajının taşması halinde siyanürlü atık su, Porsuk Çayı ile önce Eskişehir’de Sakarya Nehrine ve sonrada Karadeniz’e ulaşacak olması. TMMOB ayrıca, tesis yetkilileri ve Çevre ve Orman Bakanlığı görevlilerinin halka ve meslek odalarına bilgi vermediğini ve içme sularında yapılan ölçüm sonuçlarının bir an evvel kamuoyu ile paylaşılmasını istedi. Set, 2 saatte bir 1 santimetre kayıyor Siyanürlü suyun tarla ve bahçelere yayılmaması için dün 3. sette takviye yapılırken, valilik kriz masası oluşturdu. Şirket görevlileri, 25 milyon metreküp atık kapasitesine sahip barajda 15 milyon metreküp atık siyanür olduğunu, bunu tutan 3. setteki dolgu ve güçlendirme çalışmalarının aralıksız sürdüğünü söyledi. Şirketi önlem almamakla suçlayan yöre sakinleri, “Baraj 30’ar metre derinliğinde 3 büyük havuzdan oluşuyor. Öğrendiğimiz kadarıyla 3. sette her 2 saatte 1 santimetre kayma oluyor. Bu baraj patlarsa bölgede ne bir bitki kalır ne bir hayvan. Baraj setlerinde bir ay önce sızıntı olmuş. 4-5 metrelik set ilavesi de yapmışlar” diye isyan etti. Atık barajı 110 hektarı kaplıyor. Koruma bantları ile birlikte alan 150 hektara çıkıyor. Tesislerin temeli, 1985’te dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından atıldı, tesis 2 yıl sonra Özal tarafından açıldı. (Bia, Radikal, Yeşil Gazete) EvcioğluHaber-09.05.2011-Pazartesi